Nguyễn Bá Thành
Trường Đại Học Thủ Dầu Một
Tóm tắt: Bài báo này trình bày về các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho động cơ điện, cơ hội tiết kiệm năng lượng ứng với mỗi giải pháp kỹ thuật. Nghiên cứu cho thấy cơ hội tiết kiệm năng lượng cho động cơ diện là rất lớn. Hơn thế nữa, động cơ điện được sử dụng rộng khắp trong các máy móc công nghiệp với các máy có công suất một vài kW đến hàng MW. Bài báo cũng trình bày những rào cản trong việc thực hiện tiết kiệm năng lượng cho động cơ, đồng thời giúp cho các nhà hoạch định chính sách của các quốc gia trong quá trình xây dựng và thực hiện tiết kiệm năng lượng.
Từ khóa: Động Cơ Hiệu Suất Cao, Tiết Kiệm Năng Lượng.
Từ khóa: Động Cơ Hiệu Suất Cao, Tiết Kiệm Năng Lượng.
ENERGY EFFCIENCY IN ELECTRIC MOTOR SYSTEMS
ABSTRACT: This paper presents energy saving solutions for electric motors, energy saving opportunity for every technical solution. The study shows that the opportunity to save energy for the motor is very large. Moreover, electric motors are used extensively in industrial machinery, and machines have capacities ranging from a few kilowatts to MW. The study also presents the barriers to achieving energy savings for the engine as well as help policy makers of countries in building and implementing energy efficiency.
Keywords: Efficient Energy Motor; Energy Saving; Motor Energy Savings; Energy Effciency.
1. GIỚI THIỆU
Trong số điện năng tiêu thụ của các động cơ điện thì khu vực công nghiệp chiếm khoảng 60%, còn ở khu vực dịch vụ chiếm 37% lượng tiêu thụ điện công nghiệp toàn cầu[7]. Động cơ điện được dùng rộng rãi trong các quy trình công nghiệp cốt lõi như máy ép, máy cuộn, và các hệ thống phụ trợ như máy khí nén, thông gió hoặc bơm nước. Chúng được sử dụng trong tất cả ngành công nghiệp với nhiều chức năng khác nhau.
Các nghiên cứu cho thấy nhiều tiềm năng trong việc nâng cao hiệu suất năng lượng của các hệ thống động cơ. Những năm gần đây, các nghiên cứu về giải pháp tiết kiệm năng lượng đem lại hiệu quả cao, thời gian hoàn vốn chỉ trong vài năm. Theo thống kê của IEA thì hệ thống động cơ điện tiêu thụ điện năng chiếm hơn 40% tổng năng lượng tiêu thụ điện toàn cầu. Và tiềm năng tiết kiệm điện với các động cơ này lên đến 25%, nếu vậy sẽ giảm được 10% tổng nhu cầu điện của thế giới. Rõ ràng hệ thống động cơ điện là tải tiêu thụ điện nhiều nhất. Vì vậy tiết kiệm năng lượng cho động cơ là rất cần thiết[6].
Tuy nhiên vẫn đang tồn tại những khó khan trong việc triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho động cơ như thiếu sự quan tâm của các nhà quản lý nhà máy, chi phí đầu tư ban đầu cao khi thay thế các động cơ hiệu suất cao. Trong nhiều trường hợp, khi động cơ bị hư người ta quấn lại, mặc dù động cơ quấn lại thì hiệu suất bị giảm đáng kể.
Để khắc phục những rào cản này, đã có các chính sách được thiết lập ở một số nước như việc ban hành chuẩn năng lượng tối thiểu (minimum energy performance standards) cần có của động cơ điện để cho phép nhập vào thị trường quốc gia. Những điều này đã được thực hiện trong nhiều nước trên thế giới.
Mặc dù chuẩn năng lượng tối thiểu là một biện pháp rất hiệu quả để cải thiện thị phần của động cơ tiết kiệm năng lượng, tuy nhiên chúng không được thiết kế để giải quyết tối ưu của các hệ thống như điều hòa không khí, khí nén, hệ thống lạnh, hệ thống bơm. Đây là những lĩnh vực tiêu hao nhiều nhiên liệu và cơ hội tiết kiệm năng lượng ở khu vực này là rất lớn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
2.1 Giới thiệu về động cơ điện
Động cơ điện là thiết bị biến đổi điện năng thành cơ năng, làm các cơ cấu khác chuyển động. Động cơ điện là thiết bị rất phổ biến nhất trong các phụ tải điện và tiêu thụ nhiều điện năng, đặc biệt trong khu vực công nghiệp.
Động cơ điện khá đa dạng về chủng loại trong đó hay dùng nhất là loại động cơ không đồng bộ (KĐB). Trong bài báo này sẽ đề cấp đến giải pháp tiết kiệm năng lương lượng cho động cơ không đồng bộ.
(còn tiếp)
Hình 1: Các loại động cơ điện
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Lê Văn Doanh (chủ biên), Sử Dụng Năng Lượng Tiết Kiệm Và Hiệu Quả, Đại học Bách Khoa Hà Nội, 2010.
[2] Văn Phòng Tiết Kiệm Năng Lượng Việt Nam (VNEEP), Tài liệu Đào tạo Người Quản Lý Năng Lượng, Nxb. Giao Thông Vận Tải, 2012.
[3] Nguyễn Bá Thành, Xây Dựng Hệ Thống Quản Lý Năng Lượng Theo Tiêu Chuẩn ISO 50001: 2011 Cho Doanh Nghiệp, Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, Số 1, trang 52-58.
[4] Nguyễn Xuân Phú – Nguyễn Thế Bảo, Bảo Toàn Năng Lượng Sử Dụng Hợp Lý, Tiết Kiệm Và Hiệu Quả Trong Công Nghiệp, Nxb Khoa học kỹ thuật, 2006.
[5] Trung tâm tiết kiệm năng lượng Tp.HCM (ECC – HCM), Tài liệu học viên Chương trình đào tạo Quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001, 2013.
[6] United Nations - Industrial Development Organization, Energy Effciency In Electric Motor Systems, Working Paper 2011.
